Fransa’daki Operasyon Canlı Yayınlarının Perde Arkası ve Medyadaki Teknolojik Gelişmeler

KAMİL ERYAZAR Fransa’da bugün iki ayrı yerde yaşanılan rehine krizi ve kurtarma operasyonları başta AFP olmak üzere birçok haber ajansı ve televizyon kanalı tarafından mobil kameralarla eşanlı ve dinamik bir şekilde canlı olarak yayınlandı. Fransa 12 kişinin &o...

Fransa’daki Operasyon Canlı Yayınlarının Perde Arkası ve Medyadaki Teknolojik Gelişmeler (10 Ocak 2015)

KAMİL ERYAZAR

Fransa’da bugün iki ayrı yerde yaşanılan rehine krizi ve kurtarma operasyonları başta AFP olmak üzere birçok haber ajansı ve televizyon kanalı tarafından mobil kameralarla eşanlı ve dinamik bir şekilde canlı olarak yayınlandı.

Fransa 12 kişinin ölümüyle sonuçlanan Charlie Hebdo saldırısının ardından en uzun günlerinden birini yaşadı. İki noktada yaşanan rehine krizi polisin düzenlediği eş zamanlı operasyonda üç saldırgan ve dört rehinenin ölümüyle sonuçlandı.

Habercilikteki Değişim ve Gelişmeler

İnternet teknolojisindeki gelişmeler ve sosyal medya ile birlikte ortaya çıkan ‘yeni medya’ olgusu haber yayın ve akışını büyük ölçüde değiştirdi. Geleneksel medya dönemindeki ‘tekelcilik’ kırıldı. Artık dünyanın herhangi bir yerinde gelişen olaylar anında milyarlarca insana ulaşıyor. Üstelik de ‘sansür’ engeline takılmadan!

CNN International’ın 1991 yılındaki Körfez Savaşı’nı, bugüne göre geri sayılabilecek ‘çantaya sığabilen küçük çanak antenle’ canlı yayınlaması habercilik tarihinde yeni bir dönemi başlatmıştı. CNN’in 40 yıllık deneyimli muhabiri Peter Arnett’in o sesi ve görüntüleri belleklere kazınmıştır. Bugün gelinen teknolojik aşama ise çok daha farklı boyutlarda.

Bugün Fransa’da yaşanılan habercilik deneyimi teknolojik hız bakımından olduğu kadar Fransız devleti tarafından herhangi bir engelleme ve yayın yasağı olmaması açısından da ilginçti.

Habercilikte Çığır Açan 3G Teknolojisi

3G canlı yayın, video görüntülerinin 3G mobil hızlı data hatları üzerinden televizyon ya da internet serverlerine gönderilerek izlenmesidir.

Günümüzde kablosuz  yayınlarında 3G canlı yayın, uydu aracılığı ile yapılan yayınların yerini almaya başlamıştır.

Bu işlemi gerçekleştiren  cihazlar iki türlüdür.  Birincisi sadece bir kablosuz modem ile çalışan modemler, ikincisi ise birden fazla kablosuz modemin aynı anda tek bir modemmiş gibi çalıştığı cihazlar.  Tek modemli cihazlar yayın kalitesi açısından bölgedeki 3G yayın kalitesine bağlı olarak görüntü netliği değişirken, birden fazla modem kullanan cihazlarda bu sorun çok daha az olmaktadır.

3G İnternetten Canlı Yayın Nasıl Yapılıyor?

Öncelikle geniş banda sahip hızlı bir internet sağlayıcısının  olması gerekiyor.  Normal web siteleri sadece yazılardan ve resimlerden oluşan statik web siteleridir. Statik web sitelerinde sitenin toplam büyüklüğü bu siteyi ziyaret eden aylık  kullanıcı sayısı ile çarpıldığında sitenin aylık veri akışını buluruz. Bu tip sitelerde, sitenin toplam büyüklüğü sabit olduğu için genelde veri akışı tahmin edilebilir düzeydedir. Oysa canlı video yayını yapan ve bir sitenin yayın akışını ve toplam veri miktarını belirlemek çok zordur.  Video yayınları büyük hacimli veri akışına neden olur.

İnternet Üzerinden Canlı Yayın ve Streaming

İnternet teknolojilerinin gelişmesiyle görsel ve işitsel medya organlarının klasik karasal yayın ve uydu yayını yanında internet üzerinden de izleyicilerine ulaşması gereksinimi ortaya çıkmıştır.. Bu doğrultuda radyolar ve televizyonlar yayınlarını internet üzerinden yapmaları için bazı teknolojik yatırımlar gereklidir.

Öncelikle mevcut radyo ya da TV yayınları çeşitli alternatif yöntemlerle (doğrudan internet, uydu vb.) kullanılan sunuculara aktarılır. Burada, dünya genelinde en çok tercih edilen formatlara dönüştürülerek Flash Player, Windows Media Player, Winamp gibi araçlarla erişilebilecek bir şekilde kullanıma sunulur.

Canlı yayın hizmeti temel olarak iki farklı şekilde yapılmaktadır.

Talep üzerine canlı yayın: Talep üzerine yapılan canlı yayında sunucuya aktarılan veriler internet kullanıcısı talep ettiğinde iletilir.

Sürekli canlı yayın: Sürekli yayında ise gönderilen veriler, örneğin televizyon yayını, sürekli olarak yenilenir ve internet kullanıcısı izleme talebinde bulunduğu anda en güncel şekliyle kendisine iletilir. Bu tür yayında izleyiciye geçmiş tarihli bir veriye erişme olanağı yoktur.

Livestream, ustream.tv, justin.tv gibi siteler internet üzerinden ücretsiz canlı yayın hizmeti sundukları gibi YouTube üzerinde açılan kanallardan da canlı yayını aktarmak mümkündür. Sahip olmanız gereken tek şey, web kamerayla donatılmış bir bilgisayar ya da akıllı telefon ile internet bağlantısı.

Bu internet siteleri doğrusal canlı yayın ve VOD yayını yapma olanaklarını sunuyorlar. Başka bir deyişle bu siteler, birer internet televizyonu yayın portalı ve birer web televizyonları havuzu işlevi görüyorlar.  

Web TV yayını yapmak isteyenlere alan veriyorlar. Ücretli ve ücretsiz üyelik seçenekleri bulunmaktadır. Bedelsiz üyelikte dahi yayıncıya sınırsız sayıda ücretsiz kanal açma hakkı verilmektedir. Geleneksel televizyon yayıncılığındaki frekans tahsisi ya da transponder kiralama burada yayın alanı sahibi olmaya denk gelmektedir. Bedelsiz üyelikte genel olarak her bir kanalın video kapasitesi 10 Gb’dır. 500 Kbps’ye kadar SD (Standard Digital) kalitede video yüklenebilmektedir. Premium adı verilen aidatlı üyelikte ise iki seçenek bulunmaktadır. Bunlardan biri 1 Premium kanal ve sınırsız kanal hakkı verirken diğeri 10 Premium kanal ve sınırsız kanal hakkı verilmektedir.

Objektife Bak!

Fransa’da bugünkü kriz bölgelerinde oluşturulan güvenlik çemberleri oldukça geniş tutuldu ve gazetecilerin de bu sınırlardan içeriye girmelerine izin verilmedi.

Bu durumda ‘anı’ kaçırmaması gereken foto muhabirlerinin de özel objektiflere gereksinmeleri vardı. İşte Le Monde foto muhabiri Maxime Goldbaum’un kullandığı devasa bir objektif: