Arap Dünyasında Kadınların Baharı

Facebook’ta The Uprising of Women in the Arab World (Arap Dünyasında Kadınların Ayaklanması) adlı sayfanın izleyicileri arasında yer alan 21 yaşındaki Dana Bakdunis’in başı açık fotoÄŸrafı, Arap Dünyası’ndaki kadınların özgürlüğünün sembolü oldu. Sosyal paylaÅ...

Arap Dünyasında Kadınların Baharı (27 Kasım 2012)

Facebook’ta The Uprising of Women in the Arab World (Arap Dünyasında Kadınların Ayaklanması) adlı sayfanın izleyicileri arasında yer alan 21 yaşındaki Dana Bakdunis’in başı açık fotoÄŸrafı, Arap Dünyası’ndaki kadınların özgürlüğünün sembolü oldu.

Sosyal paylaşım sitesi Facebook’ta, Suriye’deki ayaklanmadan sonra ortaya çıkan onlarca sayfa arasında, kadın haklarının geliÅŸtirilmesini savunan biri büyük ilgi topladı. Bunun nedeni de grubun üyelerinden birinin yayımladığı fotoÄŸraf.

Ä°lk gençlik yıllarını çarÅŸaf altında geçiren 21 yaşındaki Dana Bakdunis’in, bu defa başı açık halde görüldüğü bir fotoÄŸraftı bu ve kamuoyunda kutuplaÅŸma yarattı.

Dana Bakdunis, Suudi Arabistan’da yetiÅŸmiÅŸti. Ama yerleÅŸik kurallara tepki göstererek, 2011 AÄŸustos’unda başını açmaya karar verdi.

“ÇarÅŸaflı olmak bana uymuyordu. Ama ailem ve toplum yüzünden kapanmak zorundaydım. Saçlarımı ne diye örtmek zorunda olduÄŸumu anlamıyordum. Dünyadaki güzelliÄŸi, güneÅŸi ve havayı üzerimde hissetmek istiyordum.” diyor.

Dana Bakdunis, daha o zaman, Facebook’ta The Uprising of Women in the Arab World (Arap Dünyasında Kadınların Ayaklanması) adlı sayfanın izleyicileri arasında yer alıyordu.

Söz konusu sayfa 70 binden fazla izleyicisiyle, Arap dünyasında kadın haklarının ve cinsiyetlerin oynadığı rollerin tartışıldığı bir foruma dönüştü. Sayfada yayımlanan fotoğraflara, Arap olmayan kadın ve erkekler de yorum yapıyor.

21 Ekim’de Dana, Facebook sayfasıyla, Arap dünyasındaki kadın ve kızlar için kiÅŸisel birÅŸey yapmaya karar verdi ve kendi fotoÄŸrafını yayımladı.

Kısa saçlarıyla objektife bakarak fotoÄŸraf çektiren Dana’nın elinde, çarÅŸaflı haliyle çekilmiÅŸ eski vesikalık fotoÄŸrafının yer aldığı, “Başımı açtığımda ilk hissettiklerim” ve “Arap dünyasındaki kadın ayaklanmasının yanındayım, çünkü 20 yıldır rüzgarı saçlarımda ve vücudumda hissetmeme izin verilmedi” sözleri görülen bir yazılı not vardı.

Dana’nın fotoÄŸrafı büyük tartışma ve yankı uyandırdı. 1600’ü aÅŸkın kiÅŸi resmi beÄŸendi, 600’a yakın kiÅŸi resmi paylaÅŸtı ve 250’den fazla yorum yapıldı.

Dana Bakdunis, büyük bir destek topladı. Birçok arkadaşı onunla arkadaşlığına son verdiyse de, birçok kişiden arkadaş olma talebi geldi.

Daha önce baÅŸları örtülü bazı kadınlar da destek amacıyla benzer fotoÄŸraflar yayımlarken, Twitter’da Dana’yla dayanışma amacıyla #WindtoDana etiketi oluÅŸturuldu.

‘Cesur Kız’

Dana Bakdunis, ayrıca yüzlerce alaycı mesaj ve tehdit de almış. Yaptıkları yüzünden annesiyle arası açılmış; annesine kızıyla ilgili ölüm tehditleri gönderilmiş.

Dana Bakdunis, “başımı açtığımdan bu yana, herÅŸey deÄŸiÅŸti.” diyor.

Tartışma daha sonra giderek farklı tonlar kazanmaya baÅŸladı. ÖrneÄŸin bir kadın, örtünme kavramına muhalefetin hatalı olduÄŸunu vurguluyor; “mücadelemiz toplumda eÅŸitlik üstüne kurulmalı. Bunun için, sırf çarÅŸaflı olduÄŸu gerekçesiyle bir kadına iÅŸ verilmemesine karşı savaÅŸmalıyız. ÇarÅŸafınızla övünün kadınlar, hayırlı bir ÅŸeydir bu!” diyor.

Dana ise, tanıdığı tanımadığı birçok dindar, çarşaflı arkadaşına iyimserlik kaynağı olduğuna memnun.

“ÇarÅŸaflı kızlardan birçok mesaj almak beni çok memnun etti. Bana desteklerini dile getirdiler, ‘Yaptığına saygı duyuyoruz. Sen cesur bir kızsın. Biz de aynı ÅŸeyi yapmak istiyoruz ama bizim cesaretimiz yok.’ diyorlar. YaÅŸlı kadınlardan bile mesajlar aldım.” diye anlatıyor Dana.

Dana’nın fotoÄŸrafı kadar yankı uyandıran bir baÅŸka geliÅŸmeyse, Facebook’un sansürcü tepkisi oldu.

Söz konusu sayfanın yöneticileri, gerek Facebook’taki sayfa üzerinden, gerekse yerel ve uluslararası basın aracılığıyla, Facebook yönetiminin, Dana Bakdunis’in fotoÄŸrafını, yayımlandığı günden 4 gün sonra, 25 Ekim’de kaldırdığını, Dana’nın ve The Uprising of Women in the Arab Worldsayfasının yöneticilerinin hesaplarını engellediÄŸini duyurdular.

Sayfanın yöneticileri, Dana’yı destekleyenlerce kopyalanıp yeniden yayımlanan fotoÄŸrafların da kaldırıldığını ve grubun hesabına eriÅŸimin 29 Ekim – 5 Kasım arasında engellendiÄŸini öne sürdüler.

Facebook ise, konuyla ilgili yorum yapması istendiğinde, büyük çabalar harcayarak hazırladığı yanıtında, kuralların uygulanmasında bazı hatalar yapıldığını belirtti.

Facebook’un halkla iliÅŸkiler ekibinden bir yetkili, “Kadının fotoÄŸrafları bizim kurallarımızı çiÄŸnemiyordu. Tartışmalı nitelik taşıyan bir habere cevap verilirken yanlışlık yapılmış. Durumun daha kötü hale gelmesine neden olan ÅŸeyse, çeÅŸitli hataların yapılmaya devam edilmesi oldu. Bu hataların giderilmesi zaman aldı.” dedi.

Yapılan hatalar bir yana, ortaya atılan iddialar, en çok tanınan sosyal medya organlarının, bölgedeki yoğun değişim ve ayaklanma sürecinde oynadığı resmi olmayan ve gayet etkili görünen rolle ilgili, ilginç sorular yöneltilmesine neden oldu.

Ä°nternetteki cesur oluÅŸum

Ancak 21 yaşındaki Dana Bakdunis’i durdurmak, tehdit ve engelleme yoluyla olmayacak gibi görünüyor.

“BaÅŸka bir fotoÄŸraf çekmek istiyorum. Ama bu defa Suriye’nin içinden. AdaletsizliÄŸe ve iktidara karşı çarpışan biri olabileceÄŸimi göstermek için. FotoÄŸraf makinemle insanlara yardım edebilirim ve Özgür Suriye Ordusu’nu destekleyebilirim.” diyor.

Suriye’den gelen haberlerde, yönetim karşıtı hareketin içindeki kökten dinci Ä°slamcı grupların varlığından ve mücadeleyi ele geçirme çabalarından giderek daha fazla söz edilir oldu.

Suriyeli olmayan Cihad yanlılarının bölgeye akın etmesiyle, Suriye’de ve bölge genelinde kadın haklarının geleceÄŸi konusundaki korkular artıyor.

Dana ve onunla benzer fikirleri paylaÅŸanlar yeni bir Suriye görmek istiyor. “Erkeklerle kadınlar arasında adaletin gözetildiÄŸi, insanlara birçok hakkın verildiÄŸi bir Suriye… Adalet istiyorum, çünkü ben özgürlüğüme artık sahibim. Hiçbir ÅŸeyden korkmuyorum. Artık doÄŸru bildiÄŸim ne ise, onu yapabilirim.” diyor.

Dana, ülkedeki kargaşaya rağmen seslerini duyurabilen kadınlardan sadece biri.

O ve onun gibi olan diÄŸer kızlar, kadınlar, yeni ele geçirdikleri özgürlük duygusunu dile getiriyorlar. Kimileri çarÅŸaftan çıkıyor, birçoÄŸu kadın haklarıyla ilgili küresel boyutlardaki tartışmalara katılıyor ve internet aracılığıyla, çoÄŸunlukla, özellikle de Batı’da, aşırı akımlarla ve kadının boyun eÄŸmiÅŸliÄŸiyle eÅŸ anlamlı tutulan bir bölgede, cesur ve sözünü sakınmayan oluÅŸumu temsil ediyorlar.

Samer Mohajer & Ellie Violet Bramley / Beyrut

BBC Türkçe