KORONA GÜNLERİNDE GAZETECİLİK4 sene ÖNCE
KORONA GÜNLERİNDE GAZETECİLİKGeçen yıl 1200 gazeteci işten çıkarıldı, işsiz gazeteci sayısı 8 bine yaklaştı
Bugün 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü. Ancak çoğunlukla siyasi baskılar nedeniyle işsiz kalan binlerce gazeteci için bu gün bir anlam ifade etmiyor.
Türkiye'de son yıllarda medyaya yönelik artan baskılar sonucu çalışamayan gazetecilerin sayısı hızla arttı. Basın sektöründeki işsizlik Türkiye'deki işsizlik ortalamasının üç katına çıktı. TÜİK 7 bin gazetecinin işsiz olduğunu açıkladı. Sadece 2015 yılında 1000’i aşkın gazeteci işsiz kaldı.
Türkiye Barolar Birliği Başkanı Prof. Dr. Metin Feyzioğlu, 11 Ocak’ta “Dünya Çalışamayan Gazeteciler Günü”nün kutlanmasını önerdi. İşten çıkartıldığı ya da zindana atıldığı için çalışamayan gazeteciler günü kutlanırsa daha anlamlı bir gün olacağını belirten Feyzioğlu, “Çünkü çalışan gazetecilerin özgürce çalışma imkanı bugün maalesef yok.” dedi.
Medya sektöründe işini kaybedenlerden biri de Kanal D eski haber müdürü Salih Selçuk. Yaşanan durumu fecaat olarak niteleyen Selçuk, “Şu anda daha mesleğin başında geliri olmadan evinde oturan ama çoluk çocuğuna bakmak zorunda olan bir sürü arkadaşımız var. Eskiden de insanlar işsiz kalırdı ama mesleğe tutunamadıkları için. Bugünlerde ise en iyi gazeteciler bile yaptıkları haberler sebebiyle işsiz.” diyor. Siyasi sebeplerle basın kuruluşlarına ekonomik baskı uygulandığını dile getiren Selçuk, “Reklam gelirleri düşürülüyor, kimse sonunu göremiyor, tedbir olarak da personel çıkarılıyor.” şeklinde konuşuyor.
Son bir yılda bini aşkın gazeteci işinden edildi
2015 yılında medya sektöründe yaşanan toplu işten çıkarmaların bazıları şöyle: Kanal A'da 65 kişi işten çıkarıldı. FOX TV 75 çalışanla yollarını ayırdı. Doğan Medya Grubu'na bağlı D Productions bünyesinde 28 ismin görevine son verildi. İpek Medya Grubu'na kayyım atanmasıyla İstanbul, Ankara ve İzmir bürolardan 200'e yakın kişi işsiz kaldı. Samanyolu Grubu'na yönelik karartma sonrasında 600 gazeteci işinden oldu. Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji eki ve İzmir Bürosu'nun kapanması sebebiyle 23 gazeteci de işsizler kervanına eklendi. TRT Türk'ten de aralık ayının son günlerinde yaklaşık 80 çalışan işten çıkarıldı.
'10 Ocak'ı İşsiz Gazeteciler Günü olarak anacağız'
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) İzmir Şubesi Başkanı Halil İbrahim Hüner, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü'nü kutlamayacaklarını belirterek 10 Ocak'ı "İşsiz Gazeteciler Günü'' olarak anacaklarını bildirdi.
Hüner, İzmir Gazeteciler Cemiyeti (İGC) Yönetim Kurulu Başkanı Misket Dikmen ile cemiyet merkezinde düzenlenen basın toplantısında yaptığı açıklamada, 31 gazetecinin cezaevinde bulunduğunu, son iki yılda gazeteciler hakkında 250'ün üzerinde dava açıldığını, 500 civarında adli işlem yapıldığını, kayyum ataması sonucu el konulan gazete ve televizyonlarla, radyo, internet sitelerinden işlerine son verilen basın emekçisi sayısının 1200 civarında olduğunu anımsattı.
TGS İzmir Şb. Bşk. Hüner,” Medya sahipliğinin şeffaf olmaması, aynı basın kuruluşunda çalışan gazetecilerin farklı şirketlerde çalışıyormuş gibi gösterilebilmesi, çalışanların bir şirketten diğerine kolayca kaydırılabilmesi; işyerlerinde sendikal örgütlenme ve toplu iş sözleşmesi yetki alma sürecini olanaksızlaştırdı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda karşılaşılan bürokratik engeller, kolaylaştırılmış gibi gösterilen, çalışanların örgütlenme hakkını daha bir ihlal boyutuna ulaştı. Gazetecilik işkolunda sendikal örgütlülük, salt basın emekçilerini ilgilendiren bir konu değildir. Medya patronlarının ve onların temsilcisi konumundaki üst düzey yayın sorumlularının baskısı altında çalışan gazetecilerin sendikal örgütlülükten yoksun olmasının, halkın haber alma hakkının da ihlal edilmesi sonucunu doğurması açıktır" dedi.
Basın Konseyi'nden dikkat çeken afiş
Basın Konseyi ve İzmir Gazeteciler Cemiyeti (İGC) ortaklığıyla, gazetecilerin sorunlarına ve halkın haber alma hakkına dikkat çekmek için İstanbul, Ankara ve İzmir'de 100 billboarda görseller asıldı. Afişlerde, ‘10 Ocak Çalışamayan Gazeteciler Günü' ibaresi yer aldı. Basın Konseyi ve İGC'den konuyla ilgili yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Amaç; 10 Ocak ‘Çalışan' (Çalıştırılmayan) Gazeteciler Günü'nde, gazetecilerin gazetecilik faaliyetlerinin engellendiğini ve halkın haber alma hakkının vazgeçilmez olduğunu bir kez daha hatırlatmak. Basın Konseyi ve İGC olarak; kamuoyunun haber alma hakkı için mücadele etmeye devam ettiğimizi bildiriyor, halkı ‘haber'ine ve özgürlüklerine sahip çıkmaya çağırıyoruz.”
Neden "Çalışan Gazeteciler Günü”?
1961 yılının da 10 Ocak günü resmi gazetede yayınlanan bir kanun ile basın çalışanlarının bazı hakları yasal güvenceye kavuştu. (Yeni düzenlemeyle 5953 sayılı kanuna) dönüşen, ''212 sayılı kanun'' iş sözleşmelerinin yazılı olarak yapılması, sözleşmelere işin türü ve ücret miktarının yazılması gibi gazetecilerin sosyal ve yasal haklarını belirleyen hükümleri içeriyor.
Peki gazetecilerin bugünkü durum ne?
212 sayılı yasanın çıkması hayli çalkantılı bir sürecin ürünü olsa da 2016 yılı itibariyle gazeteciler açısından ( yürürlükteki 5953 sayılı ) 212 sayılı yasa hala bir kazanıma dönüşmüş değil. Bugün Doğan Grubu, Doğuş Grubu, Turkuvaz Grubu gibi endüstriyel medya grupların çalışanları arasında 212'li olanların oranı yüzde 10'un bile altında kalıyor. Gazete ve televizyon kanallarında çalışan binlerce gazetecinin ezici çoğunluğu ne 212'li ne de Basın Kartı sahibi. Sektörün yeni istihdam alanı olan internet medyası ise 212 bir yana hala herhangi bir yasal zemine bile sahip değil.
3 gazeteci gözaltına alındı!
10 Ocak Pazar günü, Mardin'in Dargeçit ilçesinde, DİHA Mardin Muhabiri Murat Verim, Van'da ise imc TV Muhabiri Bekir Güneş ve Kameraman Mehmet Dursun gözaltına alındı.